Welk afschermingssysteem past bij uw werf?

Krimpfolie of tijdelijk dak: voordelen, kosten en veiligheid vergeleken

2024 staat in de boeken als hét natste jaar sinds het begin van de metingen. Voor aannemers heeft dat duidelijke negatieve gevolgen. Van waterplassen op de werf tot het stilvallen van de werken, maar ook onbetaalbare vertragingen en onvoorspelbare gevolgschade. Twee oplossingen springen in het oog als het gaat om tijdelijke werfafscherming: krimpfolie en tijdelijke daken. Beide systemen worden almaar vaker ingezet op Belgische werven, maar welk systeem kiest u wanneer? In dit artikel zetten we beide systemen tegenover elkaar.

De juiste keuze

Met het weer als onvoorspelbare factor is het voor aannemers cruciaal om preventief na te denken over werfafscherming. Klassieke oplossingen zoals doeken of houten panelen bieden vaak onvoldoende bescherming. Daarom verschuift de aandacht naar meer performante technieken zoals krimpfolie en tijdelijke daken. Beide systemen bieden een oplossing voor verschillende types werven, maar hun eigenschappen verschillen sterk. 

Installatie en voorbereiding van afschermingssystemen

Krimpfolie: snel en efficiënt geplaatst

Krimpfolie is een PE-gebaseerde (polyethyleen) kunststof die rond een structuur of object wordt gespannen. Vervolgens wordt de folie strak getrokken door een warmtebron, veelal een vlammenwerper of gasbrander. Het resultaat is een luchtdichte, waterdichte en stofvrije bescherming.

Een van de grote troeven van krimpfolie is de eenvoudige installatie. De folie wordt doorgaans geleverd in rollen van 8x20 meter en wordt bevestigd via clips, tape of lijm, afhankelijk van de voorkeur van de installateur. Twee personen volstaan doorgaans voor de montage, mits ze vertrouwd zijn met de werkwijze. Vaak komt de rol krimpfolie met een handleiding, maar sommige aanbieders bieden ook trainingen aan. 

Tijdelijke daken voor een betrouwbare bescherming

Tijdelijke daken zijn overkappingssystemen bovenop steigers die een gebouw of constructie volledig overdekken. De voorbereiding en installatie vergen meer tijd dan bij krimpfolie, maar levert in ruil een stabiele en betrouwbare bescherming op. Tijdelijke daken zorgen er niet enkel voor dat werkmensen in een droge omgeving kunnen werken, het beschermt hen ook van de zon doordat het dak een schaduw creëert.

Voor elk project wordt de locatie grondig geanalyseerd op windbelasting, omgeving (open veld of stedelijk gebied) en structurele draagkracht. Op basis van historische weersdata maken ingenieurs een berekeningsnota, met een risicofactor aan toegevoegd. 

De duur van de installatie is vanzelfsprekend afhankelijk van de grootte van het project. Voor complexere projecten zoals de restauratie van een historisch gebouw, kan de analyse en voorbereiding alleen al drie maanden duren. Voor een doorsnee rijwoning is dat slechts enkele dagen. Gemiddeld plaatst de installateur zo'n 600 m² op twee dagen.

Een directe kostenvergelijking tussen beide systemen is enkel zinvol als alle voorbereidende constructieve elementen worden meegerekend

Toepassingen krimpfolie en tijdelijke daken

Krimpfolie: van gevel tot boorplatform

Krimpfolie is uitermate flexibel en kan gebruikt worden voor zowel kleine, middelgrote als grote projecten. Vooral bij renovaties, straalwerken, asbestverwijdering en gevelwerken biedt het een directe meerwaarde. De folie sluit de werfomgeving volledig af en voorkomt dat schadelijke deeltjes naar buiten waaien. 

Het is ook mogelijk om krimpfolie horizontaal te bevestigen, mits een minimale hellingsgraad van 11 graden zodat er voldoende ondersteuning en afwatering is.

Krimpfolie is verkrijgbaar in verschillende diktes, doorgaans tussen 180 en 320 micron. De standaard op Europese werven is 280 micron, wat voldoende stevigheid biedt voor de meeste toepassingen. In Engeland gebruiken ze dan weer 300 micron. Een rol van 320 micron is noodzakelijk voor projecten die worden blootgesteld aan wind van zo'n 100 km per uur, denk aan boorplatformen of de kust.

Naast de wind, is ook het zonlicht een aandachtspunt. Krimpfolie is namelijk gevoelig voor uv-straling, zeker bij langdurige blootstelling aan zonlicht. uv-stralen tasten het materiaal aan, waarbij de moleculaire structuren verzwakken en de folie uit elkaar wordt getrokken. Daarom kan het verstandig zijn om bij blootstelling aan langdurige uv-straling te kiezen voor een dikkere krimpfolie of een folie zonder brandvertragend additief. Deze additieven zorgen er namelijk voor dat de levensduur van de folie wordt verkort in ruil voor hun brandveilige eigenschappen. De brandvertragende folie heeft een gemiddelde levensduur van één jaar. De niet-brandvertragende folie heeft ook een officiële levensduur van één jaar, maar in de praktijk kan die tot wel vijf jaar volledig intact blijven, zelfs in de vlakke zon. 

Van asbest tot erfgoed: waar tijdelijke daken scoren

Tijdelijke daken worden vooral toegepast om een werf droog te houden, stof buiten te houden of voor gevoelige projecten, zoals renovaties van historische gebouwen. De techniek kan mobiel of vast zijn. Voor minder toegankelijke werven bestaat een uitrolmethode zonder kraan, waarbij het dak segment per segment wordt opgebouwd. Deze methode is wat complexer en meer tijdrovend, maar het biedt wel een oplossing voor projecten waar het gebruik van een kraan niet mogelijk is. 

Er zijn drie manieren waarop u een tijdelijk dak kunt opbouwen:

• met krimpfolie: toepasbaar voor heel kleine of specifieke toepassingen, zoals asbestverwijdering;
• met kederzeil: voor projecten van één maand tot twee jaar;
• met golfplatendak: voor semi-permanente en bijna permanente tijdelijke constructies. Komt weinig voor in België.

Daarnaast wordt er een onderscheid gemaakt tussen twee soorten zeilen. De heavy-duty zeilen zijn geschikt voor langdurig gebruik tot wel twee jaar. Ze zijn steviger, beter bestand tegen wind, regen en uv-straling, en daardoor ook iets duurder. Deze zijn ideaal voor industriële toepassingen, waar vaak specifieke eisen rond brandvertraging gelden. Voor kortlopende projecten van één tot drie maanden zijn er lichtere zeilen, die eveneens beschikken over een (lichter) brandvertragingscertificaat.

Kosten en rendabiliteit

Krimpfolie: budgetvriendelijk met oog voor kwaliteit

Krimpfolie is relatief goedkoop in aankoop. Per project betaalt u enkel voor de rol folie en, indien u dat wenst, de installatie. De richtprijs ligt, afhankelijk van de dikte en soort, rond de 1,5 à 3 euro per m². Voor de installatie van de krimpfolie moet u rekenen op zo'n 6 à 10 euro per m². Voor projecten van maximaal één jaar, is krimpfolie zeker een aantrekkelijke keuze.

Het is daarbij wel belangrijk om een juiste afweging te maken voor de soort folie. Goedkopere folies halen misschien niet de verwachte levensduur, bieden minder uv-bescherming of weerstand tegen wind en regen. Daarnaast biedt krimpfolie de nodige bescherming voor de werkkrachten op de werf, is er een goeie opvolging van het werkschema en heeft de eindklant geen torenhoge rekening. 

We moeten hier wel een belangrijke kanttekening bij maken. Ook bij toepassingen met krimpfolie moet vaak eerst een ondersteunende constructie gebouwd en doorgerekend worden. Deze voorbereidende werken maken doorgaans geen deel uit van de vermelde richtprijzen voor krimpfolie, terwijl die bij tijdelijke daken wel in de totale kostprijs inbegrepen zijn. Een directe kostenvergelijking tussen beide systemen is dus enkel zinvol wanneer men alle voorbereidende constructieve elementen in rekening brengt.

Tijdelijke daken: hoge kost, maar ook hoge bescherming

We moeten er geen doekjes om winden: tijdelijke daken zijn duurder. Gemiddeld betaalt u 60 euro per m² voor de montage, demontage en één maand huur. Voor projecten die meerdere maanden tot jaren lopen, kan die investering zich ruimschoots terugverdienen. Enerzijds door het vermijden van regenverlet en daardoor extra omzet, anderzijds door het vermijden van gevolgschade die soms tienduizenden euro's kan oplopen. Als aannemer bijvoorbeeld epoxy plaatsen zonder tijdelijk dak houdt risico's in: zodra het begint te regenen, moet het werk volledig opnieuw uitgevoerd worden. Dat heeft niet alleen negatieve gevolgen voor het werkschema, maar ook op het budget. Hetzelfde geldt voor wanneer u zonder afscherming loodhoudende verf gaat zandstralen en daardoor een boete riskeert.

Wie krimpfolie gebruikt voor een langdurig project van meerdere jaren, moet rekening houden met vervanging of versnelde slijtage. Omgekeerd is een tijdelijk dak installeren voor een werf van enkele werkdagen financieel moeilijk te verantwoorden. Alles draait dus om een correcte inschatting van de duurtijd en vereisten.

Veiligheid en regelgeving

Op vlak van regelgeving is er een duidelijk verschil. Krimpfolie wordt beoordeeld volgens de Europese norm (EN 13501-1) voor classificatie van het brandgedrag van bouwproducten en -elementen. Idealiter voldoet de rol krimpfolie aan brandklasse B-s1,d0: moeilijk ontvlambaar, minimale rookontwikkeling en zonder brandende druppels gesmolten plastic. Voor toepassingen in de buurt van vonken, zoals bij slijpwerken, is dit essentieel. 

Tijdelijke daken vallen onder de regelgeving voor tijdelijke werkplaatsen en stellingbouw. Onder de Europese norm EN 13374 worden de specifieke eisen meegegeven waaraan tijdelijke randbeveiliging aan moet voldoen. Wat de Belgische normering betreft, staat die nog in haar kinderschoenen. De berekeningen moeten volgens de Belgische annex uitgevoerd worden, maar een specifieke code van goede praktijk voor tijdelijke daken, zoals die van stellingbouw, is er nog niet. Aangezien het inzetten van tijdelijke daken steeds populairder wordt, verwacht de sector wel dat dit de komende jaren zal veranderen. Als aannemer is het vooral cruciaal dat het advies van de ingenieurs wordt gevolgd.

Architecten nemen tijdelijke daken almaar vaker op in hun lastenboek, zodat er van het begin van het project budget voorzien is

Waar tijdelijke daken vroeger vaak ter sprake kwamen op de werf - meestal wanneer de nood al te hoog was - verschuift de beslissing steeds meer naar de ontwerpfase. Architecten nemen tijdelijke daken almaar vaker op in hun lastenboek, zodat er van het begin van het project budget voorzien is. Dit voorkomt laattijdige improvisatie, met minder verrassingen op de werf.

Wat beide systemen gemeen hebben: wie installeert, draagt ook de verantwoordelijkheid. Krimpfolie wordt vaak door de aannemer zelf aangebracht, met alle aansprakelijkheid van dien. Tijdelijke daken worden doorgaans geplaatst door gespecialiseerde bedrijven die zowel de constructie als de montage beheren. Dit sluit risico's uit voor de opdrachtgevers.

Duurzaamheid en herbruikbaarheid

Duurzaamheid is meer dan een trend. Krimpfolie is recycleerbaar, maar blijft een wegwerpproduct. Eenmaal het is gekrompen, kan het niet opnieuw worden gebruikt. Toch is het vaak milieuvriendelijker dan alternatieven zoals panelen of doeken die stof en asbest onvoldoende tegenhouden. 

Tijdelijke daken zijn modulair en quasi volledig herbruikbaar. Niet alleen de tralieliggers, maar ook de zeilen kunnen bij gelijkaardige projecten opnieuw worden ingezet. Enkel bij mobiele daken worden de zeilen specifiek op maat gemaakt. 

De juiste afscherming voor elke werf

De keuze tussen krimpfolie en tijdelijke daken is geen zwart-wit verhaal. De sleutel ligt in het correct inschatten van je werfbehoeften. Krimpfolie blinkt uit in snelheid, eenvoud en lage kosten - ideaal voor korte of beperkte werken. Tijdelijke daken bieden ongeëvenaarde zekerheid, maar vragen meer voorbereiding en budget. 

In een bouwjaar dat getekend werd door extreme regenval, is het duidelijk: wie zijn werf goed afdekt, wint tijd, geld en gemoedsrust.

Met dank aan Solicom-Verisafe, TD-S en G. Bosch.